DSpace Collection:https://elib.psu.by/handle/123456789/177462024-03-28T22:59:08Z2024-03-28T22:59:08ZФормирование православной традиции в историографии XVII–XVIII вековБарсук, Е. Е.https://elib.psu.by/handle/123456789/177912023-06-14T10:56:35Z2016-01-01T00:00:00ZTitle: Формирование православной традиции в историографии XVII–XVIII веков
Authors: Барсук, Е. Е.
Abstract: Религиозная полемика в конце XVI–XVII вв. в Речи Посполитой обусловила дискуссии о роли и месте католичества, православия и униатства, определив тем самым два противоположных подхода к исторической оценке принятия и утверждения Брестской межконфессиональной унии. Отмечается, что о формировании историографической традиции, негативно рассматривавшей униатство как результат усиления позиций католической церкви и дискриминации православных в Речи Посполитой в культурном, социально-политическом и правовом аспектах можно говорить со второй половины XVII в. Идеологической основой православной традиции стали полемические сочинения Христофора Филалета, Захарии Копыстенского, Афанасия Филипповича, Мелетия Смотрицкого, Лаврентия Зизания, Симеона Полоцкого, Кирилла Транквилион-Ставровецкого, Леонтия Карповича, Фомы и Игната Иявлевичей, Петра Могилы. Православные авторы обосновывали исторические права на свободу вероисповедания «русинов», пропагандировали тезис славянского единства с целью обеспечения равенства православных на белорусских и украинских землях и необходимость защиты «веры отцов».= Religious polemics at the end of the XVI–XVII centuries in the Polish-Lithuanian Commonwealth (Rzech Pospolita) caused discussions about the role of Catholic, Orthodox and Uniate Churches, having determined two opposite approaches to historical assessment of acceptance and approval of the Brest interfaith union. The formation of historiographic tradition of negative assessment of uniate church as a result of strengthening the position of Catholicism and discriminating Orthodoxy in the Polish-Lithuanian Commonwealth culturally, socially, politically and judiciary can be traced from the second half of the XVII century. Hristofor Filalet, Zachariah Kopystensky, Afanasy Filippovich, Meletiya Smotritsky, Lavrenti Zizaniya, Simeon Polotsky, Kirill Trankvilion-Stavrovetsky, Leonti Karpovich, Foma and Ignat Iyavlevichey, Pyotr Mogila's polemic compositions became ideological basis of orthodox tradition. Orthodox authors proved historical rights for freedom of religion of "Russinians", propagandized the thesis of Slavic unity for the purpose of ensuring equality of Orthodox Christians on the Belarusian and Ukrainian lands and the need of protection of "belief of fathers".
Description: Formation of Orthodox Tradition in the Historiography of the Xvii-Xviii Centuries E. Barsuk2016-01-01T00:00:00ZБеларуска-нямецкія паралелі ў сферы ўяўленняў пра залатнік/Gebärmutter: рытуалы і замоўныя матывыВалодзіна, Т. В.https://elib.psu.by/handle/123456789/177902023-06-14T10:56:35Z2016-01-01T00:00:00ZTitle: Беларуска-нямецкія паралелі ў сферы ўяўленняў пра залатнік/Gebärmutter: рытуалы і замоўныя матывы
Authors: Валодзіна, Т. В.
Abstract: Еўрапейскія заклінанні пры хваробах органаў жаночага нізу выяўляюць непасрэдную сувязь з грэчаскімі заклінаннямі ад істэры/мітры і старажытнаславянскімі апакрыфічнымі малітвамі ад дъны. У той жа час беларуская этнамедыцынская традыцыя мае шэраг паралеляў з заходнеславянскай. Прадстаўлены асноўныя пазіцыі нямецкіх уяўленняў і заклінанняў пры захворваннях маткі і іх беларускія паралелі, асаблівая ўвага надаецца вобразу жабы і яе сімвалізацыі ў сферы чалавечай саматыкі. Падкрэслiваецца, што у вобразным плане ад беларускіх замоў немецкую традыцыю адрознівае выразна акрэслены агрэсіўны ў дачыненні да чалавека характар хваробы. Агульным месцам ёсць “усаджванне” хворага органа на сваім месцы. Несумненна, маючы агульныя індаеўрапейскія вытокі, і славянскія, і Германскія традыцыі сфарміравалі тым не менш комплексы ў рэчышчы сваіх уласных замоўных фондаў, што пацвярджаецца супастаўленнямі з іншымі функцыянальнымі групамі.= European incantations connected with the diseases of the organs of the female bottom reveal a direct link between Greek incantations against «істэры» (‘hystera’)/«мітры» and old Slavic apocryphal prayers against «дъны». at the same time Belarusian ethnomedical tradition has a number of parallels with the West Slavic one. In this article the main points of German perception and incantations connected with the diseases of the Uterus and their Belarusian parallels are presented, special attention is paid to the image of toad and its symbolization in the sphere of human somatics. In the figurative plan from Belarusian charms a German tradition differs in the distinctly outlined aggressive towards a person nature of the disease. Commonplace is the “returning” of the injured organ on its place. Undoubtedly having common Indo-European origin, both Slavic and German traditions nevertheless formed complexes in the sphere of their own funds of charms, which is confirmed by comparisons with other functional groups.
Description: Belarusian-German Parallels in the Sphere of Perception of Zalatnik/ Gebärmutter: Rituals and Charm Motifs T. Valodzina2016-01-01T00:00:00ZНормативные детерминанты функционирования объектов туристической инфраструктуры во II Речи Посполитой (1918–1939)Ганский, В. А.https://elib.psu.by/handle/123456789/177892023-06-14T10:56:35Z2016-01-01T00:00:00ZTitle: Нормативные детерминанты функционирования объектов туристической инфраструктуры во II Речи Посполитой (1918–1939)
Authors: Ганский, В. А.
Abstract: Проводится анализ основных нормативных правовых актов, определявших порядок функционирования объектов туристической инфраструктуры (туристических бюро, предприятий временного размещения, общественного питания, пассажирского железнодорожного, автомобильного, водного и воздушного транспорта) на территориях, входивших в состав II Речи Посполитой. Приводятся базовые условия начала деятельности указанных субъектов хозяйствования, определяются территориальные и отраслевые органы государственного управления для каждого типа объектов.= The article analyzes the main normative legal acts, regulating the procedure of functioning of objects of tourist infrastructure (tourist office, hotels and resorts, catering, passenger rail, road, waterway and air transport) in the territories that were part of II Polish Republic; analyzes the conditions of early activities of these entities, defines the territorial and sectoral bodies of public administration for each object type.
Description: Regulatory Determinants of Functioning of Objects of Tourist Infrastructure in the Second Polish Republic (1918–1939) U. Ganski2016-01-01T00:00:00Z“Зацінанне” ў знахарскай практыцы Беларускага Палесся ў другой палове ХІХ – пачатку ХХІ стагоддзяГанчар, У. А.https://elib.psu.by/handle/123456789/177882023-06-14T10:56:35Z2016-01-01T00:00:00ZTitle: “Зацінанне” ў знахарскай практыцы Беларускага Палесся ў другой палове ХІХ – пачатку ХХІ стагоддзя
Authors: Ганчар, У. А.
Abstract: Разглядаецца рытуал "зацінання" ў знахарстве Беларускага Палесся ў другой палове ХІХ – пачатку ХХІ ст., якому надавалася недастатковая ўвага ў беларускай этналагічнай навуцы. На аснове апублікаваных этнаграфічных матэрыялаў, а таксама ўласных палявых даследаванняў аўтара разглядаюцца асноўныя віды дадзенага рытуалу і іх адметныя рысы, прасочваецца яго паступовая трансфармацыя і знікненне. Выяўляецца існаванне аналагічных практык у суседніх з Беларускім Палессем гісторыка-культурных рэгiёнах, напрыклад, Украінскім Палессі, Беларускім Падняпроўі. Праводзіцца параўнанне "зацінання" з тыповым для традыцыйнай культуры Рускай Поўначы рытуалам "адпачынак". Робіцца выснова аб архаічнасці рытуалу "зацінання" і неабходнасці аднясення яго да найстаражытных пластоў традыцыйнай культуры беларусаў.= In the article is considered the ritual of "zatcinanne" (“preventing”) in witchery of Belarusian Polesia in the second half of the XIX – the beginning of the XXIst century, which wasn't previously received proper attention within the Belarusian ethnological science. On the basis of published ethnographical data and his own field researches, the author examines the main types of that ritual and its distinguishing features, traces its gradual transformation and extinction during the period under review. On the large amount of sources are revealed the similar practices in adjacent historico-cultural regions, for instance, in Ukrainian Polesia, Belarusian Dnieper region. Additionally, the comparison of “zatcinanne” and of typical in Russian North region culture ritual of "otpusk" (“release”) is conducted. The author makes the conclusion about the archaic origin of ritual "zatcinanne" (“preventing”), and neccessity regarding it as one of the most ancient layers of traditional Belarusian culture.
Description: The Ritual of "Zatcinanne" (“Preventing”) in Witchery of Belarusian Polesia in the Second Half of the XIX – the Beginning of the XXI Century U. Hanchar2016-01-01T00:00:00Z