Вайна як эрзац-жыццё ў творах М. Гарэцкага і А. Гародні

Abstract

Праводзіцца параўнальна-тыпалагічнае вывучэннэ твораў М. Гарэцкага і А. Гародні пра Першую сусветную вайну. Агульнымі для абодвух пісьменнікаў з’яўляюцца выкарыстанне прыёму проціпастаўлення ў яго мадыфікацыі «свой – чужы / мы – яны», матыў вайны-шляху, што вядзе ў нікуды, інавацыйны спосаб выкладу матэрыялу, што набліжаецца да здабыткаў мадэрнізму. Аповесці і апавяданні, заснаваныя на негатыўным стаўленні да вайны, адрозніваюцца паводле адносін да ідэй сацыялізму і інтэр-нацыяналізму. Максім Гарэцкі разглядаў падзеі 1914–1918 гадоў у сувязі з самастойнай будучыняй беларускага народу. Сусветная катастрофа, лічыў А. Гародня, павінна прывесці да рэвалюцыі і ўсталявання панавання пралетарыяту. У дадзеным кантэксце ідэі нацыянальнага разняволення адыходзілі на другі план, хаця аўтар спачуваў беларускаму насельніцтву, што апынулася на акупаванай немцамі тэрыторыі. = The article is devoted to comparative-typological study of M. Нaretsky’s and A. Harodnja’s writings about the First World War. Both writers’ works have some features in common. They are the use of opposition technique in its ‘one’s own – alien / we – us’ modification, the motif of war treated as the way to nowhere, the innovative methods of narration approaching modernist techniques. The novels and short stories, based on the negative attitude towards the war, differ in their attitude towards socialist and internationalist ideas. M. Нaretsky connected the events of 1914–1918 with the free future of the Belarusians. A. Harodnja supposed that the worldwide catastrophe must lead to a revolution and the proletariat rule. In that context the idea of national freedom was not of great importance, even though the author sympathized with.