Праблема «Захад – Усход» у беларускай публіцыстыцы і мастацкай літаратуры першай трэці ХХ стагоддзя

Abstract

Разглядаюцца погляды беларускіх публіцыстаў і пісьменнікаў першай трэці ХХ стагоддзя на праблему памежнага становішча Беларусі, яго ўплыву на гістарычны лёс Беларусі. Асэнсоўваецца роля праблемы «Захад – Усход» у фарміраванні ўяўленняў пра спецыфіку нацыянальнага «Я». Сцвярджаецца, што канцэпцыя памежнага становішча Беларусі закладвалася ў ідэнтыфікацыйны код беларускай літаратуры на пачатку ХХ стагоддзя і з’яўлялася ключавой на працягу доўгага часу. Памежжа выступае як месца, дзе афармляецца беларуская суб’ектнасць. Асэнсаванне памежнага становішча Беларусі ў публіцыстыцы і мастацкай літаратуры гэтага часу адбывалася ў межах антыкаланіяльнага дыскурсу. Беларускія аўтары разглядаюць розныя геапалітычныя ўстаноўкі адносна Беларусі, асэнсоўваюць механізмы каланізацыі. У першай трэці ХХ стагоддзя ў літаратуры афармляецца канцэпцыя трагедыйнага лёсу беларускай нацыі, што абумоўлена памежным становішчам краю.= Тhe article analyses the views of the Belarusian publicists and writers of the first third of the ХХ century оn the problem of the border location in Belarus, its impact on the historical fate of Belarus. The problem of «East – West» and its role in the formation of ideas about the specifics of the national «I» is analised in this work. Тhe author of the article proves that the concept of the border location of Belarus lays in the identification code of the Belarusian literature in the early ХХ century and is the key concept for a long time. Borderland is understood as a place where Belarusian subjectivity was formed. The process of understanding the boundary position of Belarus in publicists and literature of this time took place in the framework of anti-colonial discourse. Belarusian authors examine the different geopolitical settings in regard to Belarus, comprehend the mechanisms of colonization. Тhe concept of the tragic destiny of the Belarusian nation is formalized in the first third of the ХХ century literature, what can be explained with the border position of the region.