«Дзед касцей падавіўся»: рэгіянальна-лакальная спецыфіка масленічнай гульні беларусаў Падзвіння

Abstract

На аснове друкаваных і архіўных матэрыялаў даследавана масленічная гульня «Пахаванне Дзеда/Бабы», якая распачынае масленічны перыяд («Дзед касцей падавіўся») і завяршае яго («Баба сырніцай падавілася»). Гульня лакалізавана на паўночна-ўсходняй тэрыторыі Віцебскага Падзвіння (Гарадоцкі, Шумілінскі, Лезненскі раены, усходняя частка Полацкага раена). Рэгіянальна-лакальныя адметнасці названай гульні прааналізаваны ў адпаведных элементах і дэталях разнастайнага функцыянальна-структурнага прызначэння (сэнсавага, атрыбутыўнага, акцыянальнага, тэмпаральнага, вербальнага), а таксама ў чыста фармальных паказчыках, якія адлюстроўваюць характарыстыку яе бытавання: шматлікасць ці адзінкавасць формы выяўлення, стабільнасць ці нестабільнасць і інш. Для найбольш аб’ектыўнай ацэнкі гэтага феномена прадстаўлены не толькі меркаванні даследчыкаў, але і яго асэнсаванне самімі носьбітамі мясцовых каляндарных традыцый.