Знаходкі трапецападобных падвесак у курганах Паўночнай і Цэнтральнай Беларусі

Abstract

Разглядаюцца трапецападобныя падвескі, вырабленыя з тонкага ліста каляровага метала. Такія падвескі на тэрыторыі Беларусі найбольш характэрныя для культуры полацка-смаленскіх доўгіх курганоў. Гэтая ўпрыгажэнні маглі падвешвацца да галаўнога ўбору, скроневым кольцам, шыйным грыўням ці нагрудным ланцужкам. У залежнасці ад памеру і арнаментацыі трапецападобныя падвескі падзяляюцца на тры групы. Група І датуецца другой паловай VIII – пачаткам Х ст. і ўключае ў сябе 3 варыянты. Варыянт “а” прадстаўлены вырабомі, арнаментаванымі па ніжнім краі радам прэсаваных кропак. Варыянт “б” уключае падвескі, арнаментаваныя радам прэсаваных рысачак. Варыянт “в” адрозніваецца ад папярэдняга наяўнасцю цыркульнага арнамента. Група ІІ прадстаўлена адной падвескай, арнаментаванай прэсаванымі кропкамі па перыметры. Падобныя падвескі, верагодна, выкарыстоўваліся да Х ст. Група ІІІ датуецца Х – пачаткам ХІ ст. Трапецападобныя падвескі буйней за папярэднія і па перыметры маюць прэсаваны борцік у выглядзе буквы “Д”. Групу складаюць два варыянты. Падвескі варыянта “а” не маюць дадатковай арнаментацыі. Упрыгажэнні варыянта “б” арнаментаваныя ў ніжняй частцы радам прэсаваных кропак.