Старажытныя славяне полацкага гарадзішча (780–1310 гг.)

Abstract

Пачатковая гісторыя Полацка. Напрыканцы VIII ст., але не пазней за 780 г., на гарадзішчы ў вусці Палаты крывічамі быўзаснаваны моцны племянны і рэгіянальны цэнтр, ядро будучага княства. Дагэтуль, прыкладна з VII ст. да Н.Э., на гарадзішчы жылі балты. У 862 г. Полацк уваходзіць у палітычны саюз славянскіх і варажскіх плямёнаў Паўночнай Русі на чале з Ноўгарадам (862—882 гг.) і Кіевам (882—912 гг.). У гэты час у Полацку княжылі васалы князёў Рурыка І Алега. Напрыканцы X ст. у Полацку княжыць Рагвалод. 3 пачатку XI ст. Полацкае гарадзішча стала асноўнай рэзідэнцыяй полацкіх князёў Ізяславічаў, “рагвалодавых унукаў". Разам з князем на гарадзішчы пражывала мясцовае славянскае насельніцтва (пераважна рамеснікі), якое абслугоўвала патрэбы княжацкага двара. Радыевугляродная дата верхняй вугальнай прапласткі — 1310 г. — і комплекс знаходак пачатку XIV ст. вызначаюць час, калі княжацкая рэзідэнцыя была перенесена з гарадзішча. Гэта, магчыма, было абумоўлена ўваходжаннем Полацка ў склад ВКЛ і зменамі палітычнага статусу горада.