Старажытнагрэчаскія запазычанні крылатых слоў у сучаснай беларускай літаратурнай мове

Abstract

Вызначаюцца колькасны склад, формы ўжывання і крыніцы паходжання старажытнагрэчаскіх запазычанняў крылатых слоў у сучаснай беларускай літаратурнай мове. Крылатыя словы са старажытнагрэчаскіх крыніц у сучаснай беларускай літаратурнай мове (як і ў іншых еўрапейскіх мовах) ужываюцца ў сваѐй арыгінальнай форме толькі ў адзінкавых выпадках. Невялікая колькасць крылатых слоў адначасова ўжываецца як на мове арыгінала, так і на беларускай мове. Асноўная частка – толькі на беларускай мове. Пэўная колькасць старажытнагрэчаскіх запазычанняў крылатых слоў, якая трапіла ў беларускую мову праз лацінскую, ужываецца як на лацінскай, так і на беларускай мове або толькі на беларускай. Крыніцы паходжання старажытнагрэчаскіх запазычанняў крылатых слоў размяжоўваюцца на адзінкавыя і комплексныя. Адзінкавыя крыніцы дыферэнцыруюцца на першасныя (арыгінальныя) і другасныя (неарыгінальныя – не зафіксаваны). Да першасных крыніц адносяцца літаратурныя (мастацкія, юрыдычныя і філасофскія) тэксты, фальклорныя творы (легенды, паданні, міфы, павер’і і прыказкі), выказванні знакамітых асоб. Комплексныя (дзве і больш) крыніцы прадстаўлены адной дыяхранічнай мадэллю «ўласна старажытнагрэчаскія + няўласна старажытнагрэчаскія» з рознай колькасцю крыніц.