Да пытання аб этнакультурным раянаванні Беларускага Падзвіння

Abstract

Дадзена ацэнка апраўданасці выдзяленню гістарычна-этнаграфічнага рэгіёна Беларускае Падзвінне (Падзвінне, Паазер’е). Прааналізаваны асаблівасці матэрыяльнай і духоўнай культуры (народнае дойлідства, кераміка, традыцыйная абраднасць і вуснапаэтычная творчасць (валачобны абрад, моладзевая гульня «Жаніцьба Цярэшкі», масленічныя, юраўскія, ярынныя, талочныя, ільнаробчыя песні), асаблівасці выканання песеннага фальклору, мясцовыя гаворкі), якія даследчыкі вызначалі як спецыфічныя рысы падзвінскай культуры. Прыходзім да высновы, што арэальная характарыстыка гэтых частак культуры не дае падстаў для выдзялення падзвінскага рэгіёна ў яго прынятых на сёння межах. А распрацаваная В.С. Цітовым канцэпцыя дзялення тэрыторыі Беларусі на гістарычна-этнаграфічныя рэгіёны ў выпадку вылучэння Падзвіння (Паазер’я) не аргументаваная. Разгледжаны пытанні выдзялення ў межах Паўночнай Беларусі асобных рэгіёнаў (субрэгіёнаў). На аснове аналізу этнаграфічных, фальклорных і лінгвістычных матэрыялаў у межах Паўночнай Беларусі вылучаны два рэгіёны. Адзін з іх уключае тэрыторыю Заходняга і Цэнтральнага Падзвіння, другі – Усходняе Падзвінне.=The evaluation of the justification for the allocating of the historical and ethnographic region of the Byelorussian Padzvinne (Padzvinne, Paazerje) is given. Features of material and spiritual culture are analyzed (traditional architecture, ceramics, traditional ritual and oral poetry oeuvre (valachobny rite, youth game “Zhanitsba Ciareshki”, Maslenitsa songs, yurauskiya, yarynnya, talonchnaya, іlnarobchyya songs), features of performance of song folklore, local dialects). They were defined by researchers as specific features of the Padzvinne culture. We come to the conclusion that the areal characteristics of these parts of culture do not give grounds for allocating the Padzvinne region in its current borders. A developed by V.S. Titov, the concept of dividing the territory of Belarus into historical and ethnographic regions in the case of the allocation of the Padzvinne (Padzvinne, Paazerje) is unjustified. The issues of allocating separate regions (subregions) within the borders of Northern Belarus are considered. Two regions are identified based on the analysis of ethnographic, folklore and linguistic materials within the borders of Northern Belarus. One of them includes the territory of the Western and Central Padzvinne, the second - the Eastern Padzvinne.