Славянска-нямецкія паралелі ў народных медыцынскіх уяўленнях

Abstract

На падставе рознажанравых дадзеных славянскага і нямецкага фальклору даследуецца адзін з вытворных у сістэме народнамедыцынскіх поглядаў – матыў прысутнасці ў целе хворага асаблівых чарвякоў, якія не толькі правакуюць хваробу, але і могуць выступаць яе матэрыялізаваным увасабленнем. Актыўнае скарыстанне нямецкіх паралеляў уключаецца ў спробу рэканструкцыі зыходных семіятычных мадэляў традыцыйнага лекавання ў беларусаў. Аналізаванне комплексаў народнамедыцынскіх запабегаў славян (перадусім беларусаў) і немцаў дазваляе сцвярджаць, што хваравітыя станы, выяўляючы сябе ў такіх сімптомах, апелююць да двух асноўных прэзентуючых іх вобразаў навакольнага свету: змяя/чарвяк да ўнутраных хваробаў і сабака/воўк для знешніх (скураных) дэфармацый. Супастаўленне беларускага (славянскага) і нямецкага матэрыялу не толькі сцвярджае глыбокую архаіку такіх уяўленняў, але і ўлучаецца ў даследаванне іх генезісу і семіятычнай значнасці.