Пераасэнсаванне сацыяльных стэрэатыпаў у тэтралогіі Вячаслава Адамчыка

Abstract

На матэрыяле тэтралогіі В. Адамчыка разглядаюцца сацыяльныя стэрэатыпы, звязаныя з прыходам савецкай улады ў Заходнюю Беларусь у перадваенны час. У тэтралогіі адлюстраваны праявы савецкага, якія маркіравалі жыццё на памежжы ў той час. Пісьменнік раскрывае праблематыку ўспрымання савецкай улады мясцовым насельніцтвам, узаемадзеянні з ёй праз прызму моўнага пытання, надзеі і расчараванні сацыяльнай палітыкай, праявы фармалізму і спекулятыўнасці савецкіх кіраўнікоў. Пераасэнсаванне дадзенага этапу ў гісторыі беларусаў В. Адамчык паказвае з пазіцыі вяскоўца, яго будзённага жыцця, адносін да пераразмеркавання зямлі і ўласнасці. Экскурс у недалёкую гісторыю дазволіў пісьменніку правесці паралелі з тым, што адбылося, раскрыць неадназначнасць сацыяльна-палітычных і культурна-эканамічных пераўтварэнняў любой улады для селяніна-беларуса. Аналіз матэрыялу дазваляе зрабіць выснову пра пазіцыю пісьменніка: разбураныя лёсы, калектывізацыя, высылкі і рэпрэсіі – тая цана, якую заплаціў беларускі народ савецкай уладзе. Прадстаўлены ў тэтралогіі ракурс пераасэнсавання сацыяльных стэрэатыпаў савецкага пашырае тэматыку этнанацыянальнага дыскурсу, з'яўляецца актуальным і на сённяшні дзень.= Based on the material of V. Adamchik's tetralogy, social stereotypes associated with the arrival of Soviet power in Western Belarus in the pre-war period are considered. The novels reflect the manifestations of the Soviet, which mark life on the border at this time. The writer reveals the problems of the perception of Soviet power by the local population, interaction with it through the prism of the language issue, hopes and disillusionment with social policy, the manifestation of formalism and speculativeness of Soviet leaders. Reinterpretation of this stage in the history of Belarusians V. Adamchik shows from the position of a peasant, his daily life, attitude to the redistribution of land and property. An excursion into recent history allowed the writer to draw parallels with what is happening, to reveal the ambiguity of socio-political and cultural-economic transformations of any government for a Belarusian peasant. The analysis of the material allows us to conclude about the writer's position: destroyed destinies, collectivization, exile and repression are the price paid by the Belarusian people to the Savets authorities. The perspective of rethinking the Soviet social stereotypes presented in the tetralogy expands the subject of ethno-national discourse, and is relevant today.