Элементны склад прадметаў хрысціянскага культу з каляровых металаў Х – ХVIII стст. з тэрыторыі Паўночнай і Цэнтральнай Беларусі

Abstract

У артыкуле прадстаўлены вынікі вывучэння элементнага складу прадметаў хрысціянскага культу з каляровых металаў X – XVIII стст. з тэрыторыі Паўночнай і Цэнтральнай Беларусі. Аўтар прыходзіць да высновы, што найбольш распаўсюджаным сплавам для вырабу прадметаў дадзенай катэгорыі з’яўлялася алавяна-свінцовая бронза з блізкімі канцэнтрацыямі легіруючых кампанентаў (53,3% выбаркі), што можа ўказваць на існаванне пэўнай вытворчай традыцыі ці пра паходжанне прадметаў з аднаго цэнтру. Адзначаецца таксама, што істотную ролю ў якасці сыравіны для вырабу прадметаў хрысціянскага культу адыгрывалі шматкампанентныя сплавы, а таксама свінцова-алавяныя сплавы і нелігіраваныя легкаплаўкія металы (34,4% выбаркі). Выказваецца меркаванне, што шырокае распаўсюджванне гэтых металаў у каляровай металаапрацоўцы на тэрыторыі Паўночнай і Цэнтральнай Беларусі можа з’яўляцца ўскосным сведчаннем мясцовай вытворчасці часткі абразцоў.= The article presents the results of studying the elemental composition of Christian cult objects made of non-ferrous metals of the X – XVIII centuries from the territory of Northern and Central Belarus. The author comes to the conclusion that the most common alloy for the manufacture of objects of this category was tin-lead bronze (53.3% of the sample), which may indicate the existence of a certain production tradition or that the objects originate from the same center. It is also noted that multicomponent alloys, as well as lead-tin alloys and non-alloyed fusible metals (34.4% of the sample), played a significant role as raw materials for the manufacture of Christian cult objects.. An opinion is expressed that the wide distribution of these metals in the territory of Northern and Central Belarus may be indirect evidence of local production of samples.