Свінцовыя пломбы ХI – ХIІІ стст. з выявамі святых (у зборы Нацыянальнага Полацкага гісторыка-культурнага музея-запаведніка)

Abstract

Артыкул прысвечаны тэме свінцовых пломб XI – XIII стст. з фондаў Нацыянальнага Полацкага гісторыка-культурнага музея-запаведніка. Разгледжаны чатырнаццаць пломб з выявамі святых. Артэфакты часткова паходзяць з гістарычных раёнаў Полацка (Запалоцкага пасада (4 прадметы), Верхняга і Ніжняга замкаў (па адным прадмеце), а часткова з’яўляюцца выпадковымі знаходкамі. З васьмі пломб, знойдзеных па-за раскопамі, 4 артэфакта выяўлены на Запалоцкім пасадзе Полацка. Месца знаходкі астатніх чатырох пломб невядома. Памеры і вага пломб з выявамі святых адпавядаюць пломбам з іншымі выявамі. Размеркаванне полацкіх пломб з выявамі святых паводле класіфікацыі С.В. Бялецкага выявіла наяўнасць новага разрада «святы – кропка ў акружнасцях». Гэта дае падставу для пашырэння класіфікацыі і не выключае выяўлення новых класаў і разрадаў пры апрацоўцы калекцый з іншых гарадоў Беларусі.= The article is devoted to the lead seals of the 11th–13th centuries from the funds of the National Polotsk Historical and Cultural Museum-Reserve. Fourteen seals with images of saints were considered. Some of the artifacts were found in the historical districts of Polotsk (Zapolotsky Posad (4), Upper and Lower Castles (1 each), some are random finds. The location of the other four seals is unknown. The size and weight of seals with images of saints correspond to seals with other images. Distribution of Polotsk seals with images of saints according to the classification of S.V. Beletsky revealed the presence of a new category «saint – a point in a circle». This gives grounds for expanding the classification and does not exclude the discovery of new classes and categories when processing collections from other cities of Belarus.