Культура памяці беларусаў у пачатку ХХ ст.: мемарыяльны ландшафт

Abstract

Артыкул дае агляд стану беларускага мемарыяльнага ландшафта ў пачатку ХХ ст. і асноўных тэндэнцый яго развіцця да 1917 г. Гэтыя тэндэнцыі аказвалі істотны ўплыў на культуру памяці беларусаў не толькі ў свой час, але і цягам усяго ХХ ст. У першай частцы разглядаецца імклівы рост гістарызацыі жылой прасторы гарадоў і мястэчак з дапамогай помнікаў палітычным дзеячам і гістарычным падзеям. Другая частка прысвечана разгляду прыдарожных крыжоў і капліц як мемарыяльных аб'ектаў. У трэццяй частцы разглядаюцца асноўныя тэндэнцыі ў развіцці беларускіх могілак, якія аказвалі ўплыў на культуру памяці: пашырэнне эпітафій на драўляных помніках, рост папулярнасці помнікаў з бетону, актыўная будоўля новых капліц пахавален і склепаў, з'яўленне моды на выкарыстанне фатаграфіі ў дэкоры помнікаў.= The article gives an overview of the state of the Belarusian memorial landscape at the beginning of the 20th century and the main trends in its development until 1917. These trends had a significant impact on the development of the culture of memory of Belarusians not only in their time, but throughout the entire 20th century. The first part examines the rapid growth of the historicization of the living space of cities and towns with the help of monuments to political figures and historical events. The second part is devoted to the consideration of roadside crosses and chapels as memorial objects. The third part examines the main trends in the development of Belarusian cemeteries that influenced the culture of memory: the spread of epitaphs on wooden monuments, the growing popularity of concrete monuments, the active construction of new burial chapels and crypts, the emergence of a fashion for the use of photography in the decoration of monuments.