Іўдзейскія малітоўныя будынкі г. Віцебска ў сярэдзіне ХІХ – пачатку ХХ ст.

Abstract

Даследаванне прысвечана іўдзейскім малітоўным будынкам г. Віцебска ў сярэдзіне ХІХ – пачатку ХХ ст. Яго крыніцазнаўчай базай з’яўляюцца дакументы Нацыянальнага гістарычнага архіва Беларусі. У цэлым даследуемы перыяд варта лічыць спрыяльным для з’яўлення новых іўдзейскіх малітоўняў: з 1848 г. да 1917 г. іх колькасць павялічылася з 31 да 74. Каля 2/3 малітоўных школ размяшчалася ў жылых будынках, прыстасаваных пад рэлігійныя патрэбы, 1/3 – у спецыяльна ўзведзеных будынках. Адначасова вернікі-яўрэі ажыццяўлялі захады па паляпшэнні стану малітоўняў (узводзілі мураваныя будынкі замест драўляных, аднаўлялі пасля пажараў, пашыралі іх плошчу і да т.п.). Пераважная большасць хадайніцтваў вернікаў наконт узвядзення новых і рамонту пашкоджаных малітоўняў задавальняліся губернскімі ўладамі і, як правіла, працэс атрымання дазволу на будаўнічыя працы доўжыўся некалькі месяцаў. Пераважная большасць яўрэйскіх малітоўных будынкаў у губернскім цэнтры належала хасідскім абшчынам, але гэта не выключала размяшчэнне ў непасрэднай блізкасці ад іх міснагідскіх малітоўняў. Распаўсюджанай з’явай было групавое размяшчэнне іўдзейскіх культавых будынкаў у пэўных кварталах горада.