Please use this identifier to cite or link to this item:
https://elib.psu.by/handle/123456789/48015| Title: | Прадстаўленне Д.І. Мендзялеева і яго эпонімаў у савецкіх і расійскіх падручніках хіміі (1924–2024) |
| Authors: | Слабін, У. К. Slabin, U. |
| Other Titles: | Portrayal of D. I. Mendeleev and His Eponyms in Soviet and Russian Chemistry Textbooks (1924–2024) |
| Issue Date: | 2025 |
| Publisher: | Полоцкий государственный университет имени Евфросинии Полоцкой |
| Citation: | Слабін, У. К. Прадстаўленне Д.І. Мендзялеева і яго эпонімаў у савецкіх і расійскіх падручніках хіміі (1924–2024) / У. К. Слабін // Вестник Полоцкого государственного университета. Серия E, Педагогические науки. - 2025. - № 1(43). - С. 28-39. – DOI 10.52928/2070-1640-2025-43-1-28-39. |
| Abstract: | Пададзены ацэнка і аналіз гістарычнага і сучаснага прадстаўлення Мендзялеева і яго эпонімаў у падручніках хіміі. Метадам кантэнт-аналізу з сістэматычным адборам, мэтанакіраванай выбаркай і пэўнымі крытэрыямі былі выбраны і прааналізаваны 8 савецкіх (1924–1991 гг.) і 3 сучасныя расійскія падручнікі хіміі (1991–2022 гг.). Ідэнтыфікаваны мендзялееўскія эпонімы, у тым ліку 21 хімічны, а таксама 7 немендзялееўскіх перыядычных табліц. Выдзелены перыяды ў прадстаўленні Мендзялеева і яго эпонімаў у падручніках: зацішша (1924–1940), рост і росквіт (1940–1985), спад (1985–2022). Гэта адпавядае раней выяўленай заканамернасці ў дынаміцы эпонімаў у медыцынскай адукацыі. У якасці прычын нізкай папулярнасці Мендзялеева і яго эпонімаў у падручніках 1920-х гг. і росквіту ў падручніках 1940–1985 гг. прыводзяцца адпаведна недаацэнка дасягненняў вучонага, якая працягвалася з часу Расійскай імперыі, і рашэнне савецкай улады аб услаўленні айчынных вучоных. Знікненне эпонімаў выкліча страту гістарычнага кантэксту, сродкаў запамінання, зніжэнне крытычнага мыслення, навуковай і культурнай пісьменнасці, парушэнне пераемнасці і зніжэнне гуманізму ў адукацыі. |
| metadata.local.description.annotation: | An assessment and analysis of the historical and current representation of Mendeleev and his eponyms in chemistry textbooks is presented. 8 Soviet (1924–1991) and 3 modern Russian chemistry textbooks (1991–2022) were selected and analyzed by method of content analysis with purposeful sampling and certain criteria. The periods in the presentation of Mendeleev and his eponyms were identified: silence (1924–1940), growth and bloom (1940–1985), recession (1985–2022). It aligns with previously revealed pattern in medical education. Underestimation of Mendeleev's achievements since Russian Empire and the Soviet government ‘s decision to glorify domestic scientists are given as reasons for low popularity of Mendeleev and his eponyms in textbooks of the 1920s and their flourishing in textbooks of 1940–1985, respectively. The disappearance of eponyms entails a loss of historical context, of memorization aids, decreased critical thinking, scientific and cultural literacy, humanism in education, and disruption of continuity. |
| URI: | https://elib.psu.by/handle/123456789/48015 |
| metadata.dc.rights: | open access |
| metadata.dc.identifier.doi: | 10.52928/2070-1640-2025-43-1-28-39 |
| Appears in Collections: | 2025, № 1 (43) |
Items in DSpace are protected by copyright, with all rights reserved, unless otherwise indicated.