Пожалуйста, используйте этот идентификатор, чтобы цитировать или ссылаться на этот ресурс:
https://elib.psu.by/handle/123456789/48102| Название: | Этнічная ідэнтыфікацыя беларусаў і літоўцаў на падставе «Образчиков речи», сабраных П.І. Кёпенам у 1827 г. |
| Авторы: | Внуковіч, Ю. І. Vnukovich, Yu. |
| Другие названия: | Ethnic Identification of Belarusians and Lithuanians Based on the "Speech Samples" Collected by P.I. K?ppen in 1827 |
| Дата публикации: | 2025 |
| Издатель: | Полоцкий государственный университет имени Евфросинии Полоцкой |
| Библиографическое описание: | Внуковіч, Ю. І. Этнічная ідэнтыфікацыя беларусаў і літоўцаў на падставе «Образчиков речи», сабраных П.І. Кёпенам у 1827 г. / Ю. І. Внуковіч // Вестник Полоцкого государственного университета. Серия А, Гуманитарные науки. - 2025. - № 3 (75). - С. 84-99. - DOI: 10.52928/2070-1608-2025-75-3-84-99 |
| Аннотация: | У артыкуле разглядаецца адна з першых спроб статыстычнага падліку «нярускіх» жыхароў еўрапейскай часткі Расійскай імперыі, калі П.І. Кёпен у 1827 г. намагаўся высветліць прыблізную колькасць і межы рассялення «літоўскіх народаў». Галоўнай праблемай, з якой першапачаткова давялося сутыкнуцца даследчыку пры вызначэнні этнічных меж у паўночна-заходніх губернях Расійскай імперыі, было адрозніванне «сапраўдных» літоўцаў і суседніх беларусаў, якія мелі не толькі падобную культуру і традыцыі, але і агульную вонкавую назву «літва» / «літвіны». Таму, каб развязаць яе, даследчык з дапамогай святароў Віленскай, Ковенскай, Мінскай і Курляндскай губерняў арганізаваў шырокамаштабны збор звестак пра гутарковую мову мясцовых жыхароў як спецыфічны маркер іх этнічнай ідэнтычнасці. Лінгвістычны прынцып этнічнай ідэнтыфікацыі і дыферэнцыяцыі беларусаў і літоўцаў, першапачаткова скарыстаны З. Даленгам-Хадакоўскім і пасля развіты П.І. Кёпенам, у значнай меры апярэджваў свой час, бо этнічны склад насельніцтва губерняў Расійскай імперыі аж да 1860-х гг. высвятляўся пераважна на падставе крытэрыю веравызнання. Менавіта моўная адметнасць гэтых народаў стала галоўным «ключом» да вырашэння праблемы правядзення «лініі» паміж імі як дзвюма адрознымі этнічнымі супольнасцямі. |
| Аннотация на другом языке: | The article examines one of the first attempts at statistical accounting of the "non-Russian" population of the European part of the Russian Empire, when P.I. K?ppen in 1827 tried to determine the approximate number and bound-aries of settlement of the "Lithuanian peoples". The main problem that the researcher initially had to face when deter-mining ethnic boundaries in the north-western provinces of the Russian Empire was the distinction between "real" Lith-uanians and neighboring Belarusians, who had not only a similar culture and traditions, but also a common external name "Lithuania" / "Lithuanians". Therefore, to resolve this problem, the researcher, with the help of priests from the Vi?nia, Ko?na, Minsk and Kurliand provinces, organized a large-scale collection of data on the spoken language of local residents as a specific marker of their ethnic identity. The linguistic principle of ethnic identification and differentiation of Belarusians and Lithuanians, initially used by Z. Dalie?nha-Chadako??ski and later developed by P.I. K?ppen, was significantly ahead of its time, since the ethnic composition of the population of the provinces of the Russian Empire up until the 1860s was determined primarily on the basis of religious criteria. It was the linguistic distinctiveness of these peoples that became the main "key" to solving the problem of drawing a "line" between them as two separate ethnic groups. |
| URI (Унифицированный идентификатор ресурса): | https://elib.psu.by/handle/123456789/48102 |
| Права доступа: | open access |
| DOI: | 10.52928/2070-1608-2025-75-3-84-99 |
| Располагается в коллекциях: | 2025, № 3 (75) |
Файлы этого ресурса:
| Файл | Размер | Формат | |
|---|---|---|---|
| 84-99.pdf | 814.36 kB | Adobe PDF | Просмотреть/Открыть |
Все ресурсы в архиве электронных ресурсов защищены авторским правом, все права сохранены.